سوربیتول صنعتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

سوربیتول یک قند الکلی است که در درجه اول به عنوان یک شیرین کننده و مرطوب کننده فله در دسته های غذایی مانند نانوایی، آب نبات و آدامس استفاده می شود. این شیرین کننده صنعتی بزرگترین بازار را در بین تمام قندهای پلیول دارد و به عنوان یک افزودنی غذایی دارای کد E420 است.

این ماده ایزومر یک قند الکلی دیگر به نام مانیتول و نوعی کربوهیدرات است که با شکر و سایر کربوهیدرات ها متفاوت است زیرا پوسیدگی زا نیست. سوربیتول همراه با زایلیتول، مانیتول، مالتیتول ، ایزومالت، لاکتیتول و اریتریتول همگی به دسته قندهای الکلی تعلق دارند و ساختار شیمیایی آنها تا حدی شبیه شکر و تا حدی شبیه الکل است به همین دلیل برخی از مصرف کنندگان ممکن است الکل قند را با ترکیب شکر و الکل اشتباه بگیرند اما این شیرین کننده حاوی شکر یا اتانول نیست.

سوربیتول صنعتی به صورت عمده برای کاهش مصرف شکر و کالری تولید می شود که معمولاً می توانید آن را در آدامس های بدون قند، آب نبات، محصولات فرآوری شده، شکلات ها و دسرهای یخ زده پیدا کنید.

سوربیتول صنعتی به صورت کریستالی (معمولا پودر) و محلول (معمولاً محلول سوربیتول 70) موجود است که به آن شربت سوربیتول نیز می گویند.

شکل کریستالی آن همراه با ترکیبات دیگری مانند مانیتول، یدیتول و مالتیتول است. اما عمدتا از نشاسته ذرت تولید می شود. همچنین می توان از منابع دیگر نشاسته مانند تاپیوکا، سیب زمینی و گندم نیز تهیه می شود.

تولید سوربیتول صنعتی

فرآیند تولید سوربیتول به صورت صنعتی به این صورت است که نشاسته به طور کامل برای تولید گلوکز توسط آنزیم تجزیه می شود. سپس، با اضافه کردن هیدروژن برای تبدیل گلوکز به سوربیتول با کمک یک کاتالیزور فلزی، سوربیتول به صورت صنعتی تولید می شود.

موارد استفاده از سوربیتول صنعتی

سوربیتول صنعتی گرید غذایی عمدتاً به عنوان جایگزین قند برای ایجاد شیرینی در آب نبات، آدامس و غیره استفاده می شود. همچنین می تواند به عنوان یک مرطوب کننده برای حفظ آب و طراوت محصولات فرآوری شده در طول زمان نگهداری که به راحتی خشک یا سفت می شوند عمل کند.

به عنوان عامل مرطوب کننده

موادی که می توانند مقدار معینی آب را از هوا جذب کنند می توانند به عنوان مرطوب کننده استفاده شوند. ساختار پلی هیدروکسی سوربیتول آن را قادر می سازد با آب ترکیب شود، در نتیجه رطوبت را حفظ کرده، کریستالیزاسیون را کنترل می کند و نرمی غذا را بهبود می بخشد. در عین حال قابلیت افزایش حجم، کنترل ویسکوزیته و بافت را دارد و معمولاً به عنوان یک مرطوب کننده در نان و کیک استفاده می شود.

به عنوان عامل شیرین کننده

آب نبات و آدامس اغلب حاوی سوربیتول هستند که عمدتاً به عنوان یک شیرین کننده برای جایگزینی قند استفاده می شود. معمولا در ترکیب با فروکتوز استفاده می شود. همچنین به عنوان یک ماده خام افزودنی برای تولید مواد خوراکی زیر استفاده می شود:

• ویتامین سی
• پلی دکستروز
• استرهای سوربیتول (E491 ، E492 ، E493، E494، E495) یک دسته از امولسیفایرهای غذایی.

پلی سوربات ها ( E432 ، E433 ، E434 ، E435 ، E436)، دسته ای از امولسیفایرهای غذایی که توسط واکنش بین سوربیتان (دهیدراتاسیون سوربیتول)، اسیدهای چرب و اکسید اتیلن سنتز می شوند. می تواند از تخریب نشاسته جلوگیری کند و فرآوری در نان را بهبود ببخشد و همچنین می تواند در تولید کیک، بستنی و شیر سویا استفاده شود.

سوربیتول صنعتی در خمیر دندان از هدر رفتن آب جلوگیری می کند و آب را به دام می اندازد. این ماده به عنوان یک مرطوب کننده، عامل پلاستیسیته و یک حامل فشرده کننده چسبناک در خمیردندان ها و محصولات دهانشویه عمل می کند. همچنین طعم خنک و معطری به آن می دهد و شفافیت بهتری نسبت به گلیسرول ( یک مرطوب کننده) ارائه می دهد.

همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی و دارویی استفاده می شود. سوربیتول به عنوان یک جاذب، تثبیت کننده امولسیون، تشکیل فیلم، حالت دهنده مو، حالت دهنده پوست در محصولات آرایشی و بهداشتی عمل می کند و معمولا در صابون، محصولات مراقبت از پوست و مو به صورت صنعتی استفاده می شود.

از سوربیتول صنعتی به عنوان یک ماده پرکننده، چسبنده، روان کننده یا یک شیرین کننده فله برای پوشاندن طعم تلخ در فرمولاسیون های داروهای پزشکی به صورت پودر، پیش مخلوط (premixes)، گرانول، قرص و شربت استفاده می شود.

ایمنی سوربیتول صنعتی

سوربیتول صنعتی توسط سازمان غذا و دارو ایمن شناخته شده است و گرید غذایی آن به عنوان مرطوب کننده، شیرین کننده مغذی، جدا کننده، تثبیت کننده و بافت دهنده در غذا استفاده می شود.